કહેવાય છે કે ડાયાબિટીસની પહેલી વખત જાણ સાઠ ટકા કેસોમાં આકસ્મિક જ થાય છે. આ એક એવો અતિથિ છે જે ગમે ત્યારે – તેને ગમે ત્યારે શરીરમાં પ્રવેશી જાય છે, પણ એક વાર પેઠા પછી માણસ સાથે ‘દગાબાજી’ કરીને તેનો સાથ ક્યારેક અધવચ્ચે છોડી જતો નથી, છેક ચિતા સુધી સાથ નિભાવે છે. એક સમય પડછાયો માણસને છોડીને ચાલ્યો જાય, પણ ડાયાબિટીસ જેનું નામ, બિલકુલ વિશ્વાસપાત્ર દોસ્ત છે.
૨૨. ઇન્સ્યુલીનના : પ્રકાર તથા રીત
ઈન્સ્યુલીનના પ્રકારો અને લેવાની રીત
આપણા ચંદુભાઇ શેરદલાલ ખરાં ને.... વજન ૧૦૮ કીલો છે. ખાવા પીવાના શોખી છે- ડાયાબિટીસ દરદના જુના જોગ છે !
સુગર વધ-ઘટ રહ્યા કરે (મોટે ભાગે તો વધારે જ હોય છે.) અને એમાં બીજી મુશ્કેલી ઉભી થઇ.... બેઠક ઉપર મોટું ગુમડું થયું, લાલચોળ અને દુખે તેવું.
ડોક્ટર કહે, પહેલા ઈન્સ્યુલીન ઇંજેકશન લઇ ડાયાબિટીસ કાબુમાં કરો પછી ગુમડામાં ચેકો મુકીએ.
ચંદુભાઇ ચેકાથી ન ગભરાયા; પણ ઈન્સ્યુલીન ઇંજેકશનની વાત સાંભળી ઢીલા પડીગયા.
"રોજ સોંય ખાવાની? કોઇ બીજો રસ્તો નથી ?" ડોક્ટર ટેબલનાં ખાનામાંથી નાની બોલપેન જેવું કંઇ બતાવ્યું જેના છેડે વાળ જેવી પાતળી માત્ર એકાદ સે.મી.ની નીડલ હતી.
"ચંદુભાઇ, આ સોય દુખે ખરી?" ચંદુભાઇ થોડા ખસીયાણા પડી ગયા. "મને એમ કે કોઇ મોટી જાડી સોય ખાવાની હશે."
મોટાં ભાગનાં દર્દીઓ ઈન્સ્યુલીનથી ગભરાય છે તેનું કારણ પેલી બાળવાર્તામાં કહ્યું છે. તેમ સિંહથી ન બીઉં વાઘથી ન બીઉં હું ટાઢા ટબૂકલાથી જેવું છે. આ દર્દીઓ સોયથી ગભરાય છે જેને "નીડલ કોબીયા" કહે છે.
યોગ્ય આરોગ્ય શિક્ષણથી આ ડર દૂર થઇ શકે છે.
ઈન્સ્યુલીનના પ્રકારો
મૂળભૂત રીતે ઈન્સ્યુલીનના પ્રકારો ત્રણ છે.
(૧)તાત્કાલિક કે ટૂંકા ગાળા માટે અસર કરનાર
(ર)મધ્યમ ગાળા સુધી અસર કરનાર લાંબા ગાળા સુધી અસર કરનાર
